- قطب الدین راوندی (قُ بُدْ دی نِ وَ)
سعید بن هبه الله بن حسن، مکنی به ابومحسن یا ابوالحسین. از علماء و محدثان و مفسران بزرگ شیعه است. وی از شیخ طبرسی و عمادالدین طبری و سید مرتضی و سیدمجتبی رازی و پدر خواجه نصیر طوسی و جمعی دیگر روایت کرده و از مشایخ ابن شهرآشوب و شیخ منتخب الدین است. او راست: 1- آیات الاحکام، که به نوشتۀ مؤلف الذریعه موافق آنچه از ریاض العلماء نقل شده همان فقه القرآن است، و به نوشتۀ امل الآمل غیر آن است و به هرحال قطب راوندی نخستین کس است که به شرح و تفسیر آیات الاحکام پرداخته است. 2- احکام الاحکام. 3- الاختلافات الواقعه بین الشیخ المفید و السید المرتضی فی بعض المسائل الکلامیه، در این کتاب از نودوپنج مسئلۀ اخلاقی یاد کرده است. 4- اسباب النزول، و این کتاب از مآخذ و مدارک بحار الانوار است. 5- الاعراب (الاغراب) فی الاعراب. 6- ام القرآن. 7- الانجاز فی شرح الایجاز. 8- البحر. 9- بیان الانفرادات. 10- تحفه العلیل فی الادعیه و الآحراز و الاداب. 11- تفسیر القرآن، این کتاب به تفسیر قطب معروف است. 12- تهافت الفلاسفه، یک نسخه از این کتاب در کتاب خانه رضویۀ مشهد موجود است. 13- جنی الجنتین فی ذکر ولد العسکریین. 14- جواهرالکلام فی شرح مقدمه الکلام. 15- الخرائج و الجرائح. 16- خلاصه التفاسیر، این کتاب مشتمل بر ده مجلد است، مؤلف الذریعه از خلاصۀ فهرست کتابخانه های استانبول استظهار کرده که نسخۀ آن در کتاب خانه علی پاشا که متصل به توپخانه است موجوداست. 17- الدعوات. 18- الرایع فی الشرایع. 19- زهر المباحثه و ثمر المنافثه. 20- شرح العوامل الماءه. 21- شرح الکلمات الماءه لأمیرالمؤمنین. 22- ضیاء الشهاب، و این شرحی است بر کتاب شهاب قاضی قعناعی. 23- قصص الانبیاء. 24- اللباب فی فضل. 25- المزار. 26- المستقصی فی شرح الذریعه، و این شرح ذریعۀ سید مرتضی است و سه مجلد است. 27- المغنی فی شرح النهایه، این کتاب دارای ده جلد است و ظاهراً شرح نهایۀ شیخ طوسی است. 28- منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید در شرح خود بر این کتاب مناقشاتی دارد و گوید: وی نخستین شارح نهج البلاغه است ولی موافق تحقیق مستدرک الوسایل اولین شارح نهج البلاغه ابوالحسن بیهقی است. 29- الناسخ و المنسوخ من القرآن. 30- نفثهالمصدور، و این کتاب مشتمل بر منظومات اوست. از اشعار اوست:
بنوالزهراء آباء الیتامی
اذاما خوطبوا قالوا سلاماً
هم حجج الاله علی البرایا
فمن ناواهم یلق الاثاما
فکان نهارهم ابداً صیاما
و لیلهم کما تدری قیاما.
وی در روز چهارشنبه 14 شوال 537 هجری قمری در شهر قم درگذشت و در صحن بزرگ حضرت معصومه دفن شد، قبر وی تاکنون مشهور و مزار است. (روضات الجنات) (قصص العلماء) (الذریعه) (ریحانه الادب)
بنوالزهراء آباء الیتامی
اذاما خوطبوا قالوا سلاماً
هم حجج الاله علی البرایا
فمن ناواهم یلق الاثاما
فکان نهارهم ابداً صیاما
و لیلهم کما تدری قیاما.
وی در روز چهارشنبه 14 شوال 537 هجری قمری در شهر قم درگذشت و در صحن بزرگ حضرت معصومه دفن شد، قبر وی تاکنون مشهور و مزار است. (روضات الجنات) (قصص العلماء) (الذریعه) (ریحانه الادب)